Visiteren en gevisiteerd worden volgens het nieuwe visitatiekader

De aanbeveling.

In deze bijzondere aflevering van De aanbeveling nu eens geen advies naar aanleiding van een visitatie, maar een inkijkje in de voorbereiding en beleving ervan.

Afgelopen schooljaar was het zover. Ik mocht als visiteur meedraaien in de pilot met het nieuwe visitatiekader, een spannende en uitdagende ervaring. Daarnaast deed de school waar ik werk, daltonschool De Polderhof te Oss, mee aan de pilot en zijn we gevisiteerd volgens het nieuwe visitatiekader. Als visiteur en als daltoncoördinator had ik zo twee vliegen in één klap.
Ik had al gauw in de gaten, zeker na de eerste bijeenkomst in Deventer met alle ‘pilotvisiteurs’, dat de voorbereiding voor de visiteurs en voor de te visiteren scholen veel tijd in beslag zouden gaan nemen.
Mijn eerste stap als voorzitter van een visitatiecommissie was dan ook het leggen van contact met de twee scholen die ik moest visiteren om uit te leggen wat er van hen verwacht werd bij het invullen van het visitatieverslag. Dat het vooral een beschrijving moet zijn van de eigen daltonontwikkeling met betrekking tot de zes kernwaarden op drie niveaus: leerling-, leerkracht- en schoolniveau. Daarnaast vond ik het belangrijk om te vertellen dat het visitatieverslag vooral een reflectie dient te zijn op het daltonboek van de school en dat in het daltonboek beschreven moet worden hoe de school het daltononderwijs georganiseerd heeft.

Ook op mijn eigen school hadden we ter voorbereiding op de visitatie nog heel wat werk te verzetten. Als eerste heb ik in een overleg met mijn directeur in het team de route uitgelegd die mij het beste leek om te volgen. Dat was om samen met behulp van het ‘16-veld’ onze daltonontwikkeling in kaart te brengen; eerst iedereen persoonlijk, om daarna in een teamvergadering leerjaardoorbrekend met elkaar in het gesprek te gaan. Dit proces werd de input voor het herschrijven van ons daltonboek en het visitatieverslag. Het herschrijven was vooral de taak van mij in samenwerking met de directie en onze vakgroep dalton. Toen dit begin 2014 klaar was, zijn beide documenten tijdens een studiedag weer voorgelegd aan het hele team. Na de laatste aanpassingen kon het verslag, het daltonboek en de benodigde documenten verstuurd worden naar de visiteurs. Ik ben er trots op dat het documenten zijn geworden waar het hele team achterstaat.

In het visitatieverslag kun je als school je eigen verhaal kwijt

Als visitatievoorzitter had ik geregeld contact met de scholen en mijn medevisiteurs. Met deze laatsten stemde ik af wat we in ieder geval wilden zien op de school en verdeelden we de ‘taken’ voor de bewuste dag: op welke kernwaarde richtte wie zich vooral, wie deed welke gesprekken, enzovoorts? De visitaties zelf was altijd weer volle, maar inspirerende dag. Het is een voorrecht om op andere daltonscholen mee te mogen kijken als ’critical friend’.

Het heeft grote voordelen om met het nieuwe visitatiekader en volgens de nieuwe procedure te werken. In het visitatieverslag kun je als school je eigen verhaal kwijt, vertellen waar je trots op bent en aangeven wat je verder nog wilt ontwikkelen. Naast het daltonboek is het verslag een document van de school, dit in tegenstelling tot het oude visitatieverslag. Als visiteur kun je met de aanbevelingen goed aansluiten bij wat scholen al beschreven hebben om verder te ontwikkelen.
Het is bijzonder om als persoon te visiteren en om in dezelfde periode op je eigen school zelf ook gevisiteerd te worden. Je beziet daardoor vernieuwingsprocessen vanuit twee verschillende invalshoeken en dat is zowel voor het functioneren op school als daltoncoördinator en als visiteurs verrijkend.
Ik zie het nieuwe visitatiekader als een goede ontwikkeling die de Nederlandse Daltonvereniging heeft ingezet!

Met de visitatie beoogt de NDV de daltonkwaliteit van daltonscholen te bewaken en bevorderen. Het rapport dat elke school na de visitatie ontvangt, bevat altijd enkele aanbevelingen ter verbetering van het daltononderwijs. DaltonVisie nodigt een daltonadviseur uit te bespreken hoe een schoolteam met zo´n aanbeveling aan het werk kan gaan.

Auteur: Thea de Ruiter-de Haas is daltoncoördinator en interne begeleider op daltonschool De Polderhof in Oss en visiteur voor de NDV.
Beeld: Dick de Haan