Reeds in 1925 reist Helen Parkhurst geruime tijd door China, houdt er lezingen en bezoekt scholen. Aan het eind van de reis onderscheidt president Li Yuan-Hung haar zelfs met The Order of Merit. In de afgelopen jaren is er in China opnieuw belangstelling voor het Dalton Plan. Een Chinese delegatie bezoekt in 2011 de conferentie van Dalton International in Brno (Tsjechië). Hans Wenke verzorgt daar een lezing over het daltononderwijs, wat ertoe leidt dat hij twee jaar later een uitnodiging krijgt voor een bezoek aan China.
Het feit dat het communistische regime de teugels wat laat vieren en een vorm van marktwerking in het land toelaat, heeft ertoe geleid dat investeerders plannen maken voor private scholen voor kinderen van 8 tot 16 jaar, uit het hoogste segment van de maatschappij. Het zijn scholen waar ouders al gauw € 20.000,= schoolgeld per jaar per leerling betalen.
De nieuwe interesse voor het daltononderwijs in China komt uit de sfeer van deze private scholen en hun investeerders.
Die belangstelling is te begrijpen omdat het Chinese onderwijs zeer competitief ingesteld is. Scholen beconcurreren elkaar sterk op basis van gegevens uit verschillende rankingssystemen op met name de cognitieve prestaties van leerlingen. Schoolbesturen zijn daarom voortdurend op zoek naar wegen om het onderwijs te verbeteren en hebben wel oren naar de officiële status van een Dalton International School, al was het alleen al om daarmee hun status te verhogen en extra leerlingen te trekken.
De uitnodiging die Hans Wenke aanvaardt, blijkt van een investeerder te komen die al wel een heel bureau opgetuigd heeft met twaalf mensen personeel, maar als Hans in China arriveert, blijkt er nog geen school of scholen te zijn. Wenke informeert de mensen over het daltononderwijs en houdt een lezing voor toekomstige ouders. Bij een van zijn lezingen is zelfs de Chinese minister van Onderwijs toehoorder. Wenke geeft ook een lezing voor de Chinese Nationale Onderwijsraad. Er is serieuze belangstelling voor onderwijsvernieuwing uit het westen.
De investeerder trekt echter de stekker uit de organisatie. Maar gelukkig loopt daarna de lijn niet dood. Wenkes contactpersoon, Kerry Hu Min Shi, vertrekt naar de nieuw opgerichte Dalton Expertise Board Committee van het nationaal nascholingsinstituut, het CBEB. Dit begeleidingsinstituut begeleidt een aantal private scholen en neemt ook een eigen daltonnascholing voor haar rekening. Wenke krijgt opnieuw een uitnodiging, nu van Peking University in Bejing, voor The Dalton China Innovation Forum. Hij geeft er een training van vijf dagen voor twintig directeuren van scholen voor private basisscholen. Wenke bezoekt ook twee andere wereldsteden: Shenzhen en Tianjin.
In november 2016 is Wenke opnieuw in Shenzhen, nu samen met Roel Röhner, om er een daltontraining te verzorgen voor leraren.
De toenadering van China en de eerste daltonexperimenten op exclusieve privéscholen doen allerlei vragen rijzen. Hoe verhoudt de top-down benaderingen in een communistisch land zich met het open democratische gehalte van dalton? Past een communistisch mens- en wereldbeeld bij de fearless human being waartoe Parkhurst kinderen wenst op te leiden en bij het in vrijheid keuzes kunnen maken?
Het bijzondere is in ieder geval wel, dat tegenwoordig (bijna) niemand in China nog weet dat er in de jaren twintig honderden daltonscholen in het land waren en dat Parkhurst het land bezocht heeft. Niemand was zelfs op de hoogte dat Education on the Dalton Plan destijds al eens vertaald is in het Chinees. Dat is recent gewoon nog maar eens een keer gedaan.
Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van Hans Wenke, consultant van Dalton International
Beeld: Archief Wenke