Samenwerken in teamverband met Stichting leerKRACHT

Samenwerken is een kernwaarde in het daltononderwijs. Het gaat daarbij om samen werken, leven en leren door kinderen op school, maar ook over samen werken, leven en leren door leraren in teamverband. Het team van leraren op een daltonschool draagt samen de verantwoordelijk voor het reilen en zeilen op school, maar ook voor het onderwijs dat gegeven wordt. Een mogelijkheid om aan het delen van die verantwoordelijkheid te werken, biedt de werkwijze van stichting leerKRACHT. In dit artikel verkennen we de mogelijkheden die deze vorm van collegiale consultatie daltonscholen kan bieden.

Elke dag samen een beetje beter

De grondgedachte achter de werkwijze van Stichting leerKRACHT is om een cultuur te creëren van ‘elke dag samen een beetje beter’ te worden. Hierin werken leraren en schoolleiding intensief samen om het onderwijs op school naar eigen inzicht te verbeteren. Het initiatief ligt bij het team en de schoolleiding, de inhoud van verbeteringen worden niet voorgeschreven. Leraren leren van elkaar en innoveren samen het onderwijs.

Eigenaarschap terug bij de leraar

Politici, inspecteurs, wetenschappers, bestuurders, journalisten, opleiders, begeleiders en niet te vergeten methodeontwikkelaars, al deze zogenaamde onderwijsdeskundigen staan als voetbaltrainers langs de lijnen van het speelveld te coachen over hoe het onderwijs in de scholen en in de klassen gegeven moet worden. Maar niemand van hen staat zelf voor de klas en samen beseffen ze te weinig dat ze met die ‘overload’ aan welgemeende adviezen van leraren ‘doorgeefluiken’ gemaakt hebben.
Stichting leerKRACHT gelooft in de kwaliteit van de leraar en wil met haar methode het eigenaarschap van het onderwijs teruggeven aan de leraar.
Daarbij is het niet zo dat leraren maar niets met al die adviezen en materialen moeten doen, maar ze moeten ze als het ware in hun rugzak meenemen en telkens weer de vertaalslag maken naar hun eigen situatie en naar hun groep kinderen. Leraren worden samen weer eigenaar van het onderwijs dat zij aan hun leerlingen op school geven.

Doelgericht werken

Het interessante voor daltonscholen is dat de werkwijze van Stichting leerKRACHT niets inhoudelijk voorschrijft. Dat betekent dat teams samen kunnen werken aan het realiseren van hun eigen doelen. De leerKRACHT-instrumenten zijn dus ook goed te gebruiken bij innovaties waar veel daltonscholen tegenwoordig aan werken, bijvoorbeeld het realiseren van de gedachte van ‘alle tijd is daltontijd’, meer doelgericht werken bij het werken aan de weektaak, meer eigenaarschap van leerlingen, of het verbeteren van het zelfsturend leren door leerlingen.

LeerKRACHT-instrumenten

De leerKRACHT-instrumenten zijn op zich eenvoudig. De cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ worden, is te realiseren door het toepassen van een drietal processen (‘instrumenten’): (1) lesbezoek én feedbackgesprek, (2) gezamenlijk lesontwerp, en (3) korte, gestructureerde overleggen in kleine teams (bordsessies), waarbij samen leerlingdoelen en verbeteracties besproken worden.
Echter, wat invoeren lastig maakt is dat je de instrumenten niet ‘af en toe’ met elkaar uitvoert, maar elke week. En niet met alleen een groepje ‘enthousiastelingen’, maar met iedereen op school. En niet omdat dit ‘moet’, maar omdat de leraren dit zelf echt willen.

Onderwijskwaliteit definiëren

Het interessante van deze aanpak voor daltonscholen is dat er niet voorgeschreven wordt, over welke inhouden er gesproken moet worden, of over welke onderwijsverbeteringen ingevoerd moeten worden. De school moet zelf bepalen wat zij als onderwijskwaliteit ziet. Wat als ‘goed’ (dalton)onderwijs gezien wordt, moet uit de schoolvisie gedestilleerd worden.

Tweejarig programma

Om de cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ op scholen te helpen creëren heeft Stichting leerKRACHT een tweejarig programma ontwikkeld. Bij deze aanpak gaan lerarenteams op de eigen school aan de slag met de drie instrumenten, ondersteund door hun schoolleiding en een schoolcoach uit de eigen organisatie. De aanpak op de eigen school wordt versterkt door forumbijeenkomsten met leerKRACHT-scholen uit de regio.
Met de leerKRACHT-aanpak krijg je de kans om de eigen ambities van de school te realiseren, het werkplezier in het team te stimuleren en flinke stappen te zetten in het verhogen van de onderwijskwaliteit.
Deelname is niet vrijblijvend. Stichting leerKRACHT verwacht van deelnemende scholen een uitgesproken wil tot onderwijsverbetering en een tweejarig commitment om het programma uit te voeren en te borgen. De schoolleiding speelt hierbij een uitdrukkelijke rol: zij dient leraren te faciliteren zodat deze effectief aan het programma kunnen deelnemen, waarbij de tijdsinvestering van leraren ongeveer 2 tot 3 uur per week is (deels ter vervanging van bestaande activiteiten).
Inmiddels werken honderden scholen in Nederland volgens de leerKRACHT-aanpak.

Teamverantwoordelijkheid

LeerKRACHT biedt kansen om de wens die veel daltonteams hebben om meer samen verantwoordelijk te zijn voor het onderwijs dat gegeven wordt, te realiseren. Samen ideeën bedenken hoe verbeteringen gerealiseerd kunnen worden, samen lessen ontwerpen, elkaars lessen bezoeken en daarover feedbackgesprekken voeren, bieden daartoe kansen.
De werkwijze draagt bij aan het ontstaan van een open cultuur waarin leraren graag met elkaar inhoudelijk aan de slag gaan en waarbij leraren van en met elkaar leren.

Auteur: René Berends
Beeld: internet