Feest voor kinderen van de voedselbank. Leren door ervaren.

Niet alleen vertellen over de maatschappij, maar de leerlingen ook actief laten deelnemen aan en laten ervaren in de maatschappij, is de visie die het team van de Lentiz Dalton Mavo in Naaldwijk al jaren heeft en uitdraagt. Het organiseren van een Sinterklaasfeest voor kinderen van cliënten van de Westlandse voedselbank past dan ook feilloos binnen deze visie. Leerlingen die in samenwerking met docenten ervoor zorgen dat kinderen in Westland die in armoede leven toch een mooi Sinterklaasfeest kunnen vieren, mét cadeaus natuurlijk!

Leren over armoede

De Lentiz Dalton Mavo is een kleinschalige school (ongeveer 600 leerlingen) gevestigd in het Westland. De visie van de school is dat wij leerlingen uitdagen om hun grenzen te verleggen. We leiden leerlingen niet alleen op voor hun mavo-diploma, maar daarnaast streven we ernaar hen op te leiden tot nieuwsgierige, gedreven en zelfbewuste burgers die een verbindende rol binnen de maatschappij kunnen innemen.
Dagelijks proberen wij onze leerlingen kennis en vaardigheden aan te leren binnen het klaslokaal. Ze krijgen bijvoorbeeld lessen over armoede in de wereld en in Nederland. Toch blijft armoede een abstract begrip voor de meeste van onze leerlingen; zij krijgen immers thuis elke dag drie voedzame maaltijden, zijn lid van een sportvereniging en hebben geen gebrek aan kleding. Armoede lijkt mijlenver van hun vertrouwde wereld af te liggen.
Niets is echter minder waar en hier komen zij bijvoorbeeld achter wanneer zij gevraagd worden een Sinterklaasfeest te organiseren voor kinderen van wie de ouders zelf niet de middelen hebben om dit te doen. Bij het organiseren van een activiteit als deze, gebeurt wat ons betreft het ‘echte’ leren: de leerlingen ervaren dat armoede ook in hun nabije leefomgeving voorkomt en dat zij een actieve rol kunnen spelen bij het helpen van deze kinderen en ouders. Om het leerproces compleet te maken, brengen zij bij het organiseren van dit evenement alle daltonpijlers in de praktijk.

Sinterklaasbank

Zo’n twee jaar geleden heeft een docent het initiatief genomen om een brainstormsessie te houden, Het doel van de sessie was te inventariseren wat de daltonmavo zou kunnen betekenen voor de kinderen in het Westland. Al snel kwam het idee voor het organiseren van een Sinterklaasfeest voor kinderen van arme gezinnen. Er werd een samenwerking opgezet met de Sinterklaasbank (een landelijk stichting die geld inzamelt voor het bekostigen van cadeaus voor 5 december) en met de lokale voedselbank. De Sinterklaasbank zorgt voor de cadeaus voor de kinderen die op het feest komen en de lokale voedselbank zorgt ervoor dat de uitnodigingen voor het feest bij de juiste mensen terecht komt. De organisatie van het feest zelf ligt in handen van de leerlingen van onze school onder begeleiding van een aantal docenten.

Oefenen met autonomie

Op 5 december 2012 was het dan eindelijk zover… Ongeveer 40 kinderen kwamen met hun ouders bij ons op school om sinterklaas te vieren. Er werden voor alle leeftijdscategorieën leuke activiteiten georganiseerd, er waren poffertjes, snoepgoed en limonade in overvloed én ieder kind mocht bij sinterklaas komen voor een persoonlijk woordje en een mooi cadeau. Aan de ouders was ook gedacht: voor hen was er een koffiecorner waar zij konden zitten en in contact konden komen met ouders van gezinnen die zich in een soortgelijke financiële situatie bevinden.

De organisatie van dit feest is een mooi voorbeeld van de school als gemeenschap. Docenten en leerlingen zetten zich samen in voor anderen. Hiermee bevorderen we een belangrijk aspect binnen daltonderwijs, socialiteit: mensen zijn van elkaar afhankelijk en daarom ook verantwoordelijk voor elkaar. De rol van de docenten in dit project is vooral coördineren en aansturen. We zien in de praktijk gebeuren dat leerlingen op hun best zijn als zij zelfverantwoordelijk zijn. We geven leerlingen daarom de kans en de vrijheid om een evenement als deze te organiseren en onderschrijven daarmee het filosofisch doel van autonomie. Binnen de organisatie is voor iedere leerling die mee wil doen een geschikte taak te vinden; zo zijn er leerlingen die meer organiserende taak op zich nemen en leerlingen die juist liever willen uitvoeren. Voorbeelden van taken die door leerlingen uitgevoerd worden zijn uitnodigingen ontwerpen, zwarte piet spelen, opbouwen van de feestzaal, boodschappen doen, hapjes maken, kinderen en hun ouders ontvangen, groepjes met kinderen begeleiden langs de activiteiten, et cetera. In enkele bijeenkomsten worden de leerlingen voorbereid op hun taak en indien nodig begeleid.
Het was mooi om te merken in de aanloop naar het feest dat er ook mensen en organisaties van buiten de school zich betrokken voelen bij dit initiatief. Zo doneerde een schrijver prentenboeken, nadat zij over het evenement had gehoord op de lokale radio en bood een cateringbedrijf aan om poffertjes te bakken voor alle kinderen. Allemaal welkome aanvullingen die ervoor zorgen dat het feest steeds iets mooier wordt.

Leren van ervaring

Reflectie is een belangrijk onderdeel van ons daltononderwijs. De docenten hebben dan ook veelvuldig en uitgebreid met de leerlingen gereflecteerd op het sinterklaasfeest en de persoonlijke ervaringen van de leerlingen. Ook de positieve reacties van kinderen en ouders zijn aanwezig zijn geweest op het feest worden aan de leerlingen gecommuniceerd. Zonder uitzondering hebben we gezien dat onze leerlingen trots zijn op wat zij hebben bereikt, maar ook dat zij besef hebben gekregen van armoede in hun naaste omgeving. Zo blijkt toch weer: “experience is indeed the best and only real teacher”. We kijken terug op een geslaagd sinterklaasfeest en op dit moment zijn wij weer vol enthousiasme met onze leerlingen bezig met de voorbereidingen van de tweede editie op 4 december 2013.

Literatuur

Parkhurst, H. (1922) Education on the Dalton Plan. New York: E. P. Dutton & Company
Ploeg, P. van der (2007) Dalton onderwijspedagogiek. Deventer: Saxion Dalton University Press.

Auteur en Beeld: Marianne Kroes is docent maatschappijleer en beleidsmedewerker aan Lentiz Dalton Mavo Naaldwijk.