Dalton op Terschelling

Twee van de 375 basisscholen met een daltonlicentie staan op Terschelling. Terschelling telt vijf basisscholen, dus kennelijk gedijt dalton daar goed; van de 350 basisschoolleerlingen gaan er ongeveer 115 naar een daltonschool. Zo eenvoudig is het natuurlijk niet. Om meer te weten over ‘dalton op Terschelling’ heb ik contact gezocht met de collega’s van CBS Vossersschool en CBS ’t Jok om de mogelijkheden van een scholenbezoek te bespreken. Het is een afspraak geworden in de voorbereidingsweek van het nieuwe schooljaar. Op maandagochtend 10 augustus stapte ik op de fiets voor een rondje Terschelling. Het is volop zomer en de meeste fietsers die ik onderweg tegenkom zijn op weg naar het strand.

De Vossersschool in West-Terschelling

Op de CBS Vossersschool ontmoet ik de directeur Annriëtte van Duyvenbode en de daltoncoördinator Sietske de Bos. Tijdens de koffie wordt me duidelijk dat op een eiland de lijntjes kort zijn. De eigenaar van het hotel waar ik logeer is de voorzitter van de raad van toezicht en Sietske is daltoncoördinator op beide scholen. Na de koffie volgt de rondleiding door de school. Het is een nieuw en multifunctioneel gebouw met onder andere twee basisscholen, een bso en een peuterspeelzaal. De school is ruim opgezet, is frisgekleurd en heeft veel ruimte buiten de lokalen. Dat was ook één van de eisen bij de nieuwbouw. De school heeft 68 leerlingen verdeeld over vier combinatiegroepen. Het leerlingenaantal groeit langzaam sinds de ingebruikname van de nieuwbouw.

In 2007 is gekozen voor de invoering van het daltonconcept; in 2011 heeft de school het certificaat behaald. De aanleiding om de route naar dalton te volgen was het gevoel dat er al veel daltonaspecten in de school te vinden waren. Annriëtte geeft aan dat maar heel weinig kinderen van het eiland met speciale onderwijsbehoeften naar een school aan de wal gaan. “We zijn gewend aan omgaan met verschillen en aan groepsdoorbroken activiteiten. Ondernemerschap en saamhorigheid zijn kenmerken van de eilanders en de ouderbetrokkenheid is groot. Kennelijk herkennen ouders zich in het daltonconcept, anders zou de school niet groeien.”

Trots

Annriëtte wil graag benadrukken dat duidelijk zichtbaar is dat kinderen met meer plezier naar school gaan, omdat ze vertrouwen en verantwoordelijkheid krijgen. Een mooi voorbeeld zijn de praktijkmiddagen die de school organiseert. Vanaf groep 1 hebben de kinderen maandelijks één middag een activiteit waarbij ze buiten de school leren. Verder kunnen de kinderen overal in het schoolgebouw werken; ook in een andere groep en zijn ze aanwezig bij alle (rapport)gesprekken.
Natuurlijk zitten er lastige kanten aan het eilandleven. Het is bijvoorbeeld moeilijk om stagiaires binnen de school te krijgen. Dat kan alleen als je langere tijd op het eiland blijft en dat past niet in de programma’s van de pabo’s. Als er iemand ziek is moet het onderling opgelost worden. Er is geen invalpool. Toch is het geen belemmering om te solliciteren. Voor het invullen van de vacatureruimte voor dit schooljaar kwamen meer dan dertig reacties van zowel het eiland als van de vaste wal.

Ontwikkeling

Voor de daltonontwikkeling is de samenwerking met ’t Jok belangrijk. De teams ontmoeten elkaar twee maal per jaar en bezoeken jaarlijks een daltonschool aan de wal. Op één van die momenten is er een Steve Jobs basisschool bezocht. De vergaderingen van de regio zijn in Friesland, maar voor de teamscholing is Annemarie Wenke naar Terschelling gekomen. De komende jaren wil de school onderzoeken in hoeverre het mogelijks is een ander dagritme in te voeren. Voor een gemeenschap met veel ouders die in de horeca werken, kan dat een uitkomst zijn.

’t Jok in Hoorn

Na de lunch fiets ik door de duinen naar Hoorn. ’t Jok ligt aan de rand van de duinen. Terwijl ik het schoolplein oploop, dringt tot me door dat dit wel een heel mooie locatie is. Binnen word ik door drie collega’s ontvangen. Ria Bloem, Klasien Broersma en Rolien van Duyvenbode willen graag het een en ander over hun school vertellen.
Het eerste wat opvalt, is dat de openbare basisschool waarmee het gebouw gedeeld wordt ook ’t Jok heet. Best lastig voor vreemden, maar voor de mensen uit het dorp is het geen probleem.

De teamleden vertellen met veel trots over de school. De route naar dalton lijkt sterk op die van de Vossersschool. Er is een bewuste keuze gemaakt. Door de combinatieklassen en de grote verschillen tussen de leerlingen paste de ‘daltonjas’ het team goed. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan de realisatie van het daltonboek. Tijdens de themavergaderingen zijn de invoering van het kindplan en het portfolio voorbereid. Eigenaarschap en betrokkenheid van de leerlingen waren voor het team de uitgangspunten voor deze keuzes.

Dalton of regulier

De keuze tussen dalton of regulier wordt vooral gemaakt op basis van de eigen basisschooltijd. Ouders die zelf op de openbare school zaten, kiezen dezelfde school voor hun kinderen. Dat geldt ook voor de christelijke daltonschool. Het daltonconcept speelt bij deze keuze een ondergeschikte rol. Door het organiseren van open dagen, ouderavonden en veel aandacht voor dalton in de nieuwsbrieven leren en ervaren de ouders de kwaliteiten van het daltonconcept . Dat werkt goed.
Als ik vraag waar het team trots op is, krijg ik snel antwoord. “We zijn samen sterk. Er is een mooie onderwijskundige doorgaande lijn in de school en het lukt ons om vrijwel alle leerlingen binnen onze school te houden.”

Samenwerking

De samenwerking met de Vossersschool is natuurlijk van groot belang voor de daltonontwikkeling, maar voor projecten wordt ook gezocht naar samenwerking met andere scholen. De teamscholing ‘Geef me de 5’ voor kinderen met ASS (Autisme Spectrum Stoornis) is gerealiseerd met andere basisscholen. De cursussen, scholing en contacten aan de wal zorgen ervoor dat de teamleden van ’t Jok vertrouwen in de toekomst hebben. Voor de komende jaren staan de ontwikkeling van een portfolio en de overstap van rapportgesprekken naar kindgesprekken op de planning.

De Vossersschool en ‘t Jok zitten weliswaar letterlijk op een eiland, maar voelen zich zeker niet geïsoleerd. Er wordt met veel energie en passie gewerkt aan goed onderwijs en de ontwikkeling van de twee scholen. Contact met andere daltonscholen is altijd welkom.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van directeur Annriëtte van Duyvenbode, daltoncoördinator Sietske de Bos en van Ria Bloem, Klasien Broersma en Rolien van Duyvenbode.

Auteur: Jeroen Jansen
Beeld: Daltonscholen Terschelling