Leren van je ervaringen

Als ik weer eens probeer die vele activiteiten voor mijn studie en sport in te plannen in één week, dan denk ik vaak nog aan die kleuren: het weekend was dan grijs en voor de andere dagen van de week hadden we steeds een andere kleur. Dit stukje van mijn oude daltonschool staat me nog heel helder voor de geest. Toen we er destijds mee werkten, was het een mooie manier om overzicht te krijgen op de rest van de week. Het is grappig dat ik me ze nu nog steeds kan herinneren.

In de periode dat onze basisschool (Sint Jozef in Lemmer) daltonschool werd, zat ik inmiddels in groep 3. Ik weet nog dat mijn vader nauw betrokken was bij die verandering. Hij was toentertijd voorzitter van het schoolbestuur en schijnt hierover gezegd te hebben: ‘Dit is het … Zelfs in het hoger en universitair onderwijs stranden mensen. Niet omdat ze het niet kunnen, maar omdat ze niet hebben geleerd te plannen…’. Ik word dagelijks bevestigd in zijn gelijk. Het gaat niet eens zozeer om het kunnen plannen, maar veel meer nog om zelf je verantwoordelijkheid te nemen voor keuzes die je maakt.

Dat ik op een daltonschool zat, was voor mij niet opvallend of bijzonder. Voor mij was het heel normaal dat we die kleuren gebruikten om te plannen en dat je opdrachten moest maken die op een formulier stonden. Het leuke ervan was dat je in je eigen tempo kon doorwerken, wat er vaak toe leidde dat we onder elkaar wedstrijdjes deden wie het eerst klaar was. Wat je er vooral aan had, was dat je ging nadenken over de dingen die je moest doen en hoe je dat het handigste kon aanpakken. Hoewel ik gelijk moet bekennen, dat ik ondanks die planningsoefening toch moeite had om mijn huiswerk van de middelbare school te combineren met mijn sport – ik trainde 30 uur per week.

Het studeren aan de universiteit lijkt soms wel een beetje op het werken aan taken op de daltonschool. Ook nu krijg je de verantwoordelijkheid om opdrachten volgens een eigen planning en aanpak uit te voeren. Het is typerend voor hoe ik leef, dat ik – ook in de sport – veel gebruik maak van eerdere ervaringen waarvan ik heb geleerd.
Natuurlijk moeten kinderen op de basisschool leren lezen en rekenen, maar daarnaast denk ik dat het belangrijk is, dat ze leren om bewust na te denken over hun ervaringen, het zien van verband tussen­ oorzaak en gevolg, zich bewust worden van de invloed die ze op anderen hebben en anderen op hen. Dat geeft kinderen levenservaring.

Epke Zonderland groeide op in Lemmer, volgde daar de basisschool, deed havo en daarna vwo en is nu vierdejaars geneeskunde in Groningen. Hij is bezig met zijn co-schappen. Tussen alle studieactiviteiten door traint hij vele uren per week en komt hij op hoog niveau uit in de turncompetitie. Zijn wekelijkse inspanning om aan al deze verplichtingen en afspraken tegemoet te komen, vraagt van hem een hoge planningsvaardigheid en het vermogen om de juiste afwegingen te maken. In deze column beschrijft Epke hoe hij hiermee omgaat en hoezeer dit verbonden blijkt te zijn met zijn daltonschooltijd.

Schoolplein van daltonschool Sint Jozef in Lemmer.
Beeld: Lydia Wolbers

Deze bijdrage kwam tot stand met medewerking van de familie Zonderland en Lydia Wolbers.

Auteur: Epke Zonderland